Sự Thật Về Bút Viết Trong Không Gian: Mỹ và Nga Đã Chọn Giải Pháp Gì?
Có một câu chuyện phổ biến thường được lan truyền nhằm minh họa sự khác biệt trong cách tiếp cận giữa Mỹ và Nga: NASA đã chi hàng triệu đô la để phát triển một chiếc bút có thể viết trong điều kiện không trọng lực, trong khi các nhà du hành vũ trụ Liên Xô chỉ đơn giản sử dụng bút chì. Câu chuyện này hấp dẫn vì tính tương phản và tiết kiệm, nhưng liệu nó có đúng sự thật? Hãy cùng phân tích một cách khoa học và chính xác hơn.
Sự Thật Đằng Sau Chiếc Bút Không Gian
Câu chuyện về việc NASA chi hàng triệu đô phát triển bút không gian là một giai thoại không chính xác. Trên thực tế, vào những năm đầu của chương trình không gian, cả NASA và cơ quan vũ trụ Liên Xô (nay là Roscosmos) đều sử dụng bút chì. Tuy nhiên, việc dùng bút chì đã nhanh chóng bộc lộ những vấn đề nghiêm trọng trong môi trường không gian:
- Nguy cơ cháy nổ: Bút chì được làm từ gỗ và than chì, cả hai đều có khả năng dễ cháy trong môi trường oxy cao trên các tàu không gian.
- Mảnh vụn than chì: Trong điều kiện không trọng lực, các mảnh vụn nhỏ từ lõi bút chì có thể trôi nổi trong khoang tàu, gây nguy cơ làm hỏng thiết bị hoặc thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe của phi hành gia.
Sự Ra Đời Của Bút Không Gian Fisher
Vào giữa những năm 1960, nhà phát minh người Mỹ Paul C. Fisher đã tự mình phát triển một chiếc bút có thể viết trong không gian mà không cần sự tài trợ từ NASA. Bút không gian Fisher sử dụng loại mực chịu áp suất đặc biệt, cho phép viết trong nhiều điều kiện khắc nghiệt:
- Không trọng lực.
- Nhiệt độ từ -35°C đến 120°C.
- Các bề mặt nghiêng hoặc ngược.
Chi phí phát triển bút này là khoảng 1 triệu đô la Mỹ, nhưng hoàn toàn do công ty Fisher Space Pen Co. tự chi trả. Sau đó, Fisher đã bán bút không gian của mình cho cả NASA và Liên Xô với giá chỉ khoảng 2,39 đô la mỗi chiếc vào thời điểm đó (tương đương khoảng 20 đô la hiện nay, điều chỉnh theo lạm phát).
Nga Có Thực Sự Dùng Bút Chì?
Dù câu chuyện về bút chì của Liên Xô nghe có vẻ hợp lý, họ cũng đã từ bỏ bút chì sau khi nhận ra những vấn đề tương tự như phía Mỹ. Kể từ cuối thập niên 1960, cả NASA và Roscosmos đều sử dụng bút không gian Fisher trên các chuyến bay của mình. Điều này không chỉ đảm bảo tính an toàn mà còn giúp việc viết ghi chú trong điều kiện không trọng lực trở nên dễ dàng hơn.
Chiếc Bút Trở Thành Biểu Tượng Văn Hóa
Ngày nay, bút không gian Fisher không chỉ được sử dụng trong ngành hàng không vũ trụ mà còn trở thành một biểu tượng văn hóa về sự sáng tạo và khả năng vượt qua thách thức. Nó minh chứng rằng đôi khi, giải pháp tốt nhất không phải là cách đơn giản nhất mà là cách tối ưu nhất dựa trên khoa học và công nghệ.
Kết Luận
Câu chuyện về việc Mỹ chi hàng triệu đô phát triển bút không gian trong khi Nga chỉ dùng bút chì là một truyền thuyết mang tính giải trí hơn là sự thật. Sự thật là cả hai quốc gia đều nhanh chóng nhận ra hạn chế của bút chì và lựa chọn giải pháp khoa học hơn. Đây là minh chứng rằng trong môi trường không gian khắc nghiệt, những phát minh nhỏ như một chiếc bút cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bùi Huy