NGÀY HỘI QUỐC PHÒNG TOÀN DÂN - NGÀY HỘI PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC VÀ NGHĨA VỤ BẢO VỆ TỔ QUỐC VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Kỷ niệm 79 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2023) và 34 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2023)

TCGCVN - Lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam đã để lại một chân lý, một quy luật, một truyền thống là dựng nước phải đi đôi với giữ nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Ngày hội Quốc phòng toàn dân 22 tháng 12 hàng năm cũng là dịp biểu dương sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và quyết tâm của nhân dân ta bảo vệ vững chắc non sông gấm vóc thiêng liêng của Tổ quốc.

Ngược dòng lịch sử 79 năm về trước, vào ngày 22-12-1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo thuộc xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, đơn vị chủ lực đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng và là tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam đã chính thức làm lễ thành lập, gồm 3 tiểu đội với 34 chiến sĩ, do đồng chí Võ Nguyên Giáp trực tiếp chỉ huy. Đây là một mốc son chói lọi của dân tộc ta trong thế kỷ XX. Đó là một quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện. Một quân đội cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân. Một quân đội không ngừng lớn mạnh, đã đánh thắng hai cường quốc thực dân, đế quốc xâm lược là Pháp và Mỹ, giành lại nền độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và luôn thủy chung với bạn bè quốc tế.

Từ trong những tháng năm khói lửa của các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc vĩ đại, một tập quán mới và tốt đẹp đã nảy nở, phát triển, trở thành sinh hoạt bình dị nhưng rất sâu nặng nghĩa tình, đó là những ngày hội đoàn kết quân dân, vun đắp tình quân dân cá - nước. Trải qua chặng đường 79 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, mỗi chiến công, mỗi bước phát triển của quân đội đều gắn liền với sự tin yêu đùm bọc, chở che, nuôi dưỡng của nhân dân. Nhân dân chính là cội nguồn tạo nên sức mạnh vô tận để quân đội luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, nêu cao truyền thống, phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, vượt qua mọi khó khăn thử thách, quyết chiến và quyết thắng, đánh bại mọi kẻ thù xâm lược hung hãn của thời đại.

Đất nước ta bước vào năm 1989 trong bối cảnh tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp. Hệ thống XHCN thế giới lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch ráo riết thực hiện nhiều âm mưu, thủ đoạn hòng xóa bỏ mọi thành quả cách mạng, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng ta và chế độ XHCN mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta lựa chọn. Tình hình kinh tế - xã hội đất nước trong tình trạng khủng hoảng, kém phát triển; đời sống của phần lớn nhân dân gặp muôn vàn khó khăn. Trước tình hình đó, Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) đã họp bàn và quyết định các biện pháp nhằm nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, sẵn sàng bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN trong giai đoạn cách mạng mới cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Theo đề nghị của Đảng ủy quân sự Trung ương, ngày 17-10-1989, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VI) đã ra Chỉ thị số 381-CV/TW lấy Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22 tháng 12 là Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Ngày 22-12-1989 lần đầu tiên Ngày hội Quốc phòng toàn dân được tổ chức trọng thể ở tất cả các địa phương trong cả nước. Từ đó đến nay, ngày 22 tháng 12 đã thực sự trở thành ngày hội lớn của toàn dân tộc với nhiều hoạt động hướng vào chủ đề quốc phòng và quân đội, nhằm tuyên truyền sâu rộng truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc và phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”; giáo dục lòng yêu nước, yêu CNXH; cổ vũ, động viên mọi tầng lớp nhân dân và các tổ chức cùng chung sức, đồng lòng chăm lo xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.

Thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trong chiến dịch Điện Biên Phủ

34 năm qua, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đã có rất nhiều hoạt động phong phú, sáng tạo để kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân, như: Mít tinh, hội thảo, hội nghị đoàn kết quân dân, giáo dục truyền thống, tổ chức gặp mặt, thăm hỏi động viên các cựu chiến binh, thanh niên xung phong, các gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh; thăm các đơn vị quân đội; biểu diễn văn nghệ, đại hội thanh niên, thi đấu thể thao, hội thao quân sự... Đó thực sự là ngày hội phát huy truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, ngày hội tôn vinh và nhân lên hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, một nét độc đáo của truyền thống văn hóa giữ nước của dân tộc Việt Nam trong thời đại mới.

Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong tình hình mới, đồng thời tạo cơ sở đẩy mạnh các hoạt động kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân đi vào chiều sâu, ngày 12-02-2001 Bộ Chính trị đã ra Chỉ thị số 62-CT/TW “Về tăng cường công tác giáo dục quốc phòng toàn dân trước tình hình mới”; ngày 05-10-2002 Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 16-CT/TW “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới”. Từ đó đến nay, các địa phương, bộ, ngành, đơn vị trong cả nước đã có nhiều hình thức, nội dung, biện pháp tổ chức phong phú, sáng tạo trong gắn kết tổ chức các hoạt động kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân, nhằm đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sản xuất đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả cao; tăng cường xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân kết hợp với xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc; tích cực chăm lo củng cố, kiện toàn tổ chức lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên. Công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, nhất là đối với thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên và cán bộ chủ chốt các bộ, ngành, địa phương đã được nâng cao chất lượng.

Thông qua Ngày hội Quốc phòng toàn dân, tinh thần cảnh giác của các tầng lớp nhân dân trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá cách mạng nước ta được nâng lên rõ rệt. Công tác tuyển chọn và động viên thanh niên hăng hái tham gia nhập ngũ, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc được các địa phương, đơn vị tổ chức như một ngày hội phát huy truyền thống giữ nước của dân tộc. Hệ thống thông tin đại chúng từ trung ương đến địa phương, cơ sở luôn đổi mới công tác tuyên truyền, giới thiệu, phổ biến rộng rãi kết quả và những kinh nghiệm tốt của các địa phương, các ngành và đoàn thể trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh, xây dựng quân đội, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Hiện nay, tình hình thế giới còn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Chiến tranh thế giới tuy ít có khả năng xảy ra, song những căng thẳng, xung đột tôn giáo, sắc tộc, ly khai, chiến tranh cục bộ, bạo loạn chính trị, hoạt động can thiệp, lật đổ, khủng bố còn xảy ra ở nhiều khu vực với tính chất phức tạp ngày càng gia tăng. Tình hình khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang có sự phát triển năng động, nhưng cũng tiềm ẩn không ít nhân tố gây mất ổn định. Đáng chú ý, trên thế giới và khu vực xuất hiện các hình thức tập hợp lực lượng và đan xen lợi ích chiến lược mới; sự tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo ngày càng trở nên gay gắt. Vấn đề an ninh sinh tồn và an ninh phát triển đang đặt ra cho chúng ta bài toán phải giải quyết một cách hài hòa, hữu hiệu. Những nguy cơ đối với đất nước mà Đảng ta đã chỉ ra, đến nay vẫn là thách thức lớn. Đặc biệt, nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta đã được Đảng chỉ rõ, nếu chúng ta không có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh kịp thời, hiệu quả sẽ trực tiếp đe dọa đến sự tồn vong của chế độ XHCN, đến việc giữ vững các thành quả cách mạng. Vì vậy, Ngày hội Quốc phòng toàn dân càng trở nên có ý nghĩa rộng lớn, sâu sắc và có tầm quan trọng chiến lược đối với việc phát huy truyền thống yêu nước và thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc XHCN trong tình hình mới.

 Để Ngày hội Quốc phòng toàn dân có nhiều hoạt động phong phú và hấp dẫn, thiết thực và hiệu quả, trước hết mỗi cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các địa phương, bộ, ngành, đơn vị cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về truyền thống văn hóa giữ nước của dân tộc, truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng ta, truyền thống Quân đội nhân dân anh hùng và những hình ảnh, phẩm chất cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”. Đẩy mạnh công tác giáo dục chuẩn mực đạo đức, lối sống con người Việt Nam; những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho đội ngũ cán bộ chủ trì, chủ chốt ở các cấp, các ngành và các đối tượng khác, làm cho mỗi người dân Việt Nam có nhận thức đúng đắn, đầy đủ về nhiệm vụ xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân vững mạnh trong tình hình mới.

Tăng cường giới thiệu, phổ biến những bài học kinh nghiệm của các địa phương, đơn vị về thực hiện công tác quốc phòng và an ninh toàn dân; chú trọng khẳng định những thành tựu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và trong gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Đồng thời, chỉ rõ những thời cơ, vận hội mới và cả những khó khăn, thách thức lớn đang hiện hữu, tiềm ẩn đối với đất nước; những chủ trương, giải pháp của Chính phủ về đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chủ động hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đạt hiệu quả cao. Động viên các tầng lớp nhân dân nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, chung sức đồng lòng, nêu cao cảnh giác cách mạng, quyết tâm đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa kết hợp với bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định chính trị, an ninh và trật tự an toàn xã hội ở từng địa phương, cơ sở, xây dựng mỗi tỉnh (thành phố) trở thành khu vực phòng thủ vững chắc trong thế trận chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện bảo vệ Tổ quốc XHCN.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các nghị quyết của Đảng về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, các cấp ủy và chính quyền địa phương, bộ, ngành, đơn vị cần chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thực hiện tốt Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh đã được Quốc hội ban hành; đẩy mạnh nghiên cứu tổng kết thực tiễn để bổ sung, hoàn thiện kế hoạch xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố, quận, huyện; xây dựng cơ sở xã, phường vững mạnh toàn diện, phù hợp với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của từng địa phương, từng ngành theo hướng đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đặc biệt, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng và an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh; nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước về quốc phòng và an ninh đối với các bộ, ngành, địa phương, cơ sở.

Khắc phục triệt để những biểu hiện sao nhãng sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với nhiệm vụ quốc phòng và an ninh, bảo vệ Tổ quốc; hoặc tình trạng “khoán trắng” nhiệm vụ này cho cơ quan quân sự địa phương các cấp. Phát huy tốt vai trò của các tổ chức Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Công đoàn, Hội Nông dân... trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, bộ, ngành, đơn vị, được kết hợp với nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Với truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, cùng những thành tựu đã đạt được trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc những năm qua, mỗi người dân Việt Nam dù ở trong nước hay đang công tác, làm ăn sinh sống, định cư ở nước ngoài hãy cùng hướng về Ngày hội Quốc phòng toàn dân 22 tháng 12 để thêm một lần tự hào về truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, tự hào về hình ảnh và phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”.

                                                       Đại tá, Thạc sĩ Nguyễn Đức Thắng

                                                 Viện Khoa học Xã hội Nhân văn Quân sự