HOÀN THIỆN CHUẨN MỰC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG CHO ĐỘI NGŨ TRỢ LÝ Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG TÁC PHẨM “SỬA ĐỔI LỐI LÀM VIỆC”

Tóm tắt: “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tác phẩm có ý nghĩa to lớn đối với việc rèn luyện tư cách, đạo đức, phương pháp, tác phong công tác của người cán bộ cách mạng. Nội dung tác phẩm đề cập đến nhiều vấn đề có tính nguyên tắc, là kim chỉ nam cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng ta. Để vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” vào quá trình giáo dục, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cho đội ngũ cán bộ trợ lý ở Học viện Chính trị cần phải xây dựng được các giải pháp phù hợp với bối cảnh thời đại và thực tiễn cách mạng Việt Nam hiện nay.

Từ khóa: đạo đức cách mạng, sửa đổi lối làm việc, đội ngũ trợ lý

1. Mở đầu

“Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác phẩm quan trọng, được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào tháng 10 năm 1947. Đây là tác phẩm có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, về rèn luyện tư cách, đạo đức, phương pháp, tác phong công tác của người cán bộ, đảng viên để xứng đáng là một Đảng chân chính, cách mạng, đủ sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi vẻ vang. Nội dung của tác phẩm gồm 6 phần: phê bình và sửa chữa; mấy điều kinh nghiệm; tư cách và đạo đức cách mạng; cách lãnh đạo; chống thói ba hoa. Đặc biệt, trong tác phẩm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bàn nhiều tới đạo đức cách mạng của người đảng viên. Người khẳng định: “Người đảng viên, người cán bộ tốt muốn trở nên người cách mạng chân chính, không có gì là khó cả. Điều đó hoàn toàn do lòng mình mà ra. Lòng mình chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào thì mình sẽ tiến đến chỗ chí công vô tư. Mình đã chí công vô tư thì khuyết điểm sẽ càng ngày càng ít, mà những tính tốt như sau, ngày càng thêm” [6, tr.291]. 

Đội ngũ cán bộ trợ lý ở Học viện Chính trị là những người trực tiếp tiến hành công tác chuyên môn ở các cơ quan, đơn vị. Do vậy, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng là yếu tố quan trọng nhất, quyết định tới chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũ trợ lý, góp phần nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ của Học viện Chính trị trong tình hình mới. Bài viết góp phần tìm hiểu việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” đối với việc rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay.

“Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức

thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Sự cần thiết phải giáo dục, hoàn thiện đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị

Đạo đức cách mạng trong tác phẩm: “Sửa đổi lối làm việc” thể hiện qua “những tính tốt”, gồm năm đức tính: “Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng, Liêm”. Những đức tính này được Người kế thừa từ đạo đức Nho giáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc; đồng thời Người đã bồi đắp vào đó những nội dung mới phù hợp với hoàn cảnh lịch sử của cách mạng Việt Nam: “Đạo đức đó không phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”[6, tr.292].

Theo Hồ Chí Minh, đạo đức là nền tảng của người cách mạng, ví như gốc của cây, ngọn nguồn của dòng sông: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân” [6, tr.292]. Đạo đức cách mạng được Người khái quát trong năm đức tính tốt: “nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm”. Trong đó, “NHÂN là thật thà thương yêu, hết lòng giúp đỡ đồng chí và đồng bào”; “NGHĨA là ngay thẳng, không có tư tâm, không làm việc bậy, không có việc gì phải giấu Đảng”; “TRÍ vì không có việc tư túi nó làm mù quáng, cho nên đầu óc trong sạch, sáng suốt, dễ hiểu lý luận, dễ tìm phương hướng, biết xem người, biết xét việc”; “DŨNG là dũng cảm, gan góc, gặp việc phải có gan làm, thấy khuyết điểm có gan sửa chữa, cực khổ khó khăn, có gan chịu đựng; có gan chống lại những sự vinh hoa, phú quý, không chính đáng, nếu cần thì có gan hy sinh cả tính mệnh cho Đảng, cho Tổ quốc, không bao giờ rụt rè, nhút nhát.”; “LIÊM là không tham địa vị, không tham tiền tài, không tham sung sướng, không ham người tâng bốc mình, vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá.” [6, tr.291-292] Năm đức tính tốt thể hiện một cách toàn diện đạo đức của người đảng viên, là kim chỉ nam để mỗi đảng viên tự soi, tự sửa, tự rèn luyện để xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, của nhân dân.

Học viện Chính trị là trung tâm đào tạo cán bộ chính trị cho Quân đội và Quốc gia. Trong những năm qua, Học viện đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ, đặt ra yêu cầu ngày càng cao cả về phẩm chất và năng lực đối với mọi quân nhân nói chung, trong đó có đội ngũ trợ lý đang công tác tại Học viện nói riêng. Qua đó, đại bộ phận trợ lý ở Học viện luôn có tư cách và đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ năng lực chuyên môn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ theo từng cương vị, chức trách được giao. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận trợ lý của Học viện chưa tích cực rèn luyện đạo đức cách mạng, dẫn tới các hành vi vi phạm kỷ luật Quân đội và quy định của Học viện; làm ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Chính vì vậy, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của người trợ lý hiện nay là yêu cầu, định hướng cơ bản, quan trọng trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về tư cách và đạo đức cách mạng trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”. Việc hoàn thiện đạo đức cách mạng là một mặt hoạt động thường xuyên, quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị ở các cơ quan, đơn vị, góp phần hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao ở từng cương vị.

2.2. Giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong giáo dục hoàn thiện chuẩn mực đạo đức của người trợ lý ở Học viện Chính trị

Hiện nay, để vận dụng hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh về tư cách và đạo đức cách mạng trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” hướng đến hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của người trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay, cần tập trung quán triệt, cụ thể hóa các quy định của trên về chuẩn mực đạo đức cách mạng, trọng tâm là Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới, bao gồm: Yêu nước, tôn trọng nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập; Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm; Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.

Để làm được điều này, cần chú trọng làm tốt những nội dung giải pháp cơ bản sau đây:

Một là, nâng cao nhận thức về hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay

Đây là giải pháp cơ bản, có vị trí quan trọng hàng đầu, quyết định đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay. Điều này được quy định bởi vai trò của nhận thức đối với hoạt động thực tiễn của con người. Để thực hiện có chất lượng, hiệu quả việc hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay, điều kiện tiên quyết là cần có sự thống nhất về nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò, mục đích, nội dung, hình thức, phương pháp. Vì vậy, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức cho các đối tượng, nhất là các chủ thể trực tiếp tham gia hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay là giải pháp căn bản, quan trọng, cần được tiến hành thường xuyên.

Nâng cao nhận thức về hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay đòi hỏi các cấp cần làm tốt việc giáo dục, quán triệt chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng, nắm chắc nội dung, yêu cầu thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, phải làm cho cấp ủy, tổ chức đảng các cấp nhận thức sâu sắc sự cần thiết, nội dung, hình thức, biện pháp hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện gắn với từng đối tượng, từng cương vị cụ thể.

Để làm tốt những nội dung này, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, các tổ chức quần chúng trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình cần tiến hành thường xuyên, bằng nhiều hình thức, phương pháp, phương tiện phù hợp, chú trọng công tác giáo dục khoa học xã hội và nhân văn, thông qua học tập trên lớp, sinh hoạt chính trị, công tác tuyên truyền, giáo dục trên các phương tiện thông tin đại chúng, sử dụng hiệu quả các phương tiện tuyên truyền hiện có, đồng thời có kế hoạch bổ sung, nâng cấp các phương tiện hoạt động công tác đảng, công tác chính trị ở từng cơ quan, đơn vị.

Hai là, tiếp tục cụ thể hóa, bổ sung, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng sát đúng, phù hợp với chức trách, nhiệm vụ đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay

Đây là giải pháp quan trọng, đồng thời là yêu cầu không thể thiếu nhằm tạo cơ sở cho việc giáo dục và tự hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý, đem lại hiệu quả thiết thực, cụ thể đối với từng đối tượng. Bởi lẽ, đạo đức cách mạng là giá trị phổ quát, mẫu hình chung cho người cách mạng học tập, noi theo, song yêu cầu và nội dung biểu hiện của nó luôn có tính đặc thù gắn với cương vị, chức trách và nhiệm vụ chuyên môn của từng đối tượng cụ thể. Điều này đòi hỏi lãnh đạo, người đứng đầu các cấp phải nghiên cứu, cụ thể hóa những chuẩn mực chung của đạo đức cách mạng sát với thực tiễn và chức trách nhiệm vụ của đội ngũ trợ lý trên từng lĩnh vực công tác, lấy đó làm thước đo, tiêu chí phấn đấu để đạt được.

Trên thực tế, những năm qua, các cơ quan, đơn vị đã xây dựng tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực của các đối tượng khá cụ thể, phù hợp cho từng lĩnh vực chuyên môn, tuy nhiên vẫn còn những bất cập nhất định, chưa thực sự phản ánh đầy đủ yêu cầu về chuẩn mực đạo đức cách mạng trong giai đoạn mới. Vì vậy, việc tiếp tục cụ thể hóa, bổ sung, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng sát với từng đối tượng là giải pháp cần thiết. Để làm được điều đó, cấp ủy, người chỉ huy các cấp trong Học viện cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 05, Kết luận số 01 của Bộ Chính trị đảm bảo nghiêm túc, thiết thực, chặt chẽ, gắn với nhiệm vụ chính trị của đội ngũ trợ lý. Theo đó, đội ngũ trợ lý phải có động cơ trong sáng, bản lĩnh vững vàng, trách nhiệm cao; đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh; trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; thực hành dân chủ, kỷ luật tự giác, nghiêm minh; đoàn kết nội bộ, đoàn kết gắn bó với nhân dân và đoàn kết quốc tế.

Ba là, đổi mới nội dung, hình thức hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện hiện nay phù hợp với đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị trong Học viện

Nội dung, hình thức hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng luôn là yếu tố giữ vai trò quan trọng, quyết định chất lượng, hiệu quả của việc hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay. Vì vậy, việc tích cực đổi mới và hoàn thiện nội dung hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay theo hướng “khoa học, toàn diện, thiết thực và hiệu quả”, dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn đầy đủ, phản ánh được mục tiêu, yêu cầu và thực tiễn, không những góp phần nâng cao chất lượng hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị một cách hiệu quả, mà còn tạo cơ sở quan trọng thúc đẩy quá trình tự giáo dục, tự hoàn thiện nhân cách của mỗi trợ lý theo những chuẩn mực đạo đức cách mạng đã xác định.

Cùng với đổi mới nội dung giáo dục, các chủ thể cần đa dạng hóa hình thức, sử dụng linh hoạt các phương pháp hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý. Ngoài các hình thức chủ đạo như thông qua học tập các môn lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; qua học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; qua sinh hoạt đảng, sinh hoạt đơn vị. Cần tăng cường tổ chức các hoạt động thi tìm hiểu, sáng tác, viết báo về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ trao đổi, tọa đàm, diễn đàn, giao lưu với các anh hùng, các cựu chiến binh, các nhân chứng lịch sử, các buổi sinh hoạt truyền thống. Tổ chức tốt các buổi tham quan bảo tàng, các di tích lịch sử, văn hóa, di tích chiến tranh, nghĩa trang liệt sĩ…nhằm nâng cao hiểu biết về lịch sử truyền thống, giúp mỗi đội ngũ trợ lý và quần chúng tự hoàn thiện nhân cách bản thân theo những chuẩn mực đạo đức cách mạng trong giai đoạn mới.

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Đây là giải pháp quan trọng, đồng thời cũng là bài học kinh nghiệm xây dựng các cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị trong những năm qua. Việc gắn công tác hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị hiện nay với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã góp phần quan trọng xây dựng tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện. Đồng thời, tích cực góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng cho đội ngũ trợ lý ở Học viện Chính trị một cách thiết thực và vững chắc. Theo đó, cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc, liên tục, kiên trì, gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII); Nghị quyết Đại Hội XIII của Đảng, chú trọng những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay, tạo thành phong trào thực tiễn mạnh mẽ, tác động tích cực tới quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện đạo đức cách mạng ở đội ngũ trợ lý, nâng cao chất lượng công tác, học tập, rèn luyện, khơi dậy niềm vinh dự, tự hào, xây dựng ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm, để đội ngũ trợ lý hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

3. Kết luận

Trong quá trình thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, để bảo đảm tác động tích cực, hiệu quả tới quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện đạo đức cách mạng của đội ngũ trợ lý, cần phát huy tốt vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp. Bởi cán bộ chủ trì mẫu mực về mọi mặt sẽ là tấm gương sáng để đội ngũ trợ lý học tập, noi theo. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định, một trong những nội dung quan trọng trong xây dựng Đảng về chính trị là “Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu” [4, tr.231].

Do đó, đội ngũ trợ lý phải đề cao trách nhiệm, tích cực, tự giác phấn đấu, rèn luyện theo các tiêu chí đã xác định; phải thật sự gắn mình với đơn vị, sâu sát, gần gũi quần chúng, cấp dưới, công tâm trong xử lý các công việc, “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” trong mọi hoạt động. Cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp quán triệt và thực hiện nghiêm Quy định của Ban Bí thư Trung ương về “Trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; thực hiện tốt yêu cầu: “Trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực học tập, làm theo”; giải quyết hài hoà các mối quan hệ; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất; quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của đội ngũ trợ lý./.

Tài liệu tham khảo

1. Ban chấp hành Trung ương (2024), Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới, số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024,  Hà Nội.

2. Nguyễn Đình Bắc (2011), Tư tưởng Hồ Chí Minh về tác phong, lề lối làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý, Tạp chí Quản lý Nhà nước, số 5.

3. Bộ Chính trị (2016), Chỉ thị 05 - CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Hà Nội.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

5. Trần Văn Giàu (2006), Rèn luyện đạo đức cách mạng theo Bác Hồ, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội.

6. Hồ Chí Minh Toàn tập (2011), “Sửa đổi lối làm việc”, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr. 269 - 346.

                                                              Thiếu tá Nguyễn Xuân Thúy

Nghiên cứu sinh Hệ 5, Học viện Chính trị