Chuyển Đại Học Đa Ngành Về Bộ GDĐT: Cơ Hội Lịch Sử Định Hình Giáo Dục Đại Học Thống Nhất
TCGCVN - Đề xuất chuyển các cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ các trường công an, quân đội) về Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) quản lý đang thu hút sự chú ý lớn trong dư luận. Đây là một phần trong nỗ lực cải cách giáo dục, nhằm thúc đẩy tự chủ đại học và quản lý hệ thống giáo dục thống nhất.
Theo Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, việc thống nhất quản lý giáo dục đại học về một đầu mối – Bộ GDĐT – là điều cần thiết. Trước đây, các trường đại học thuộc nhiều bộ ngành khác nhau, gây ra sự thiếu đồng bộ trong quản lý và hạn chế sự phát triển của các cơ sở giáo dục. Mặc dù đã có chủ trương từ lâu, quá trình thực hiện gặp không ít khó khăn do thói quen quản lý tập trung, sự thiếu quyết đoán và lợi ích riêng của các bộ/ngành.
Tiến sĩ Lê Viết Khuyến - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học-Bộ Giáo dục và Đào tạo (giai đoạn 1988-2007), hiện là Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam
Mô hình cũ của giáo dục đại học, chịu ảnh hưởng từ hệ thống Liên Xô cũ, đã dần bộc lộ những bất cập khi không còn đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh đất nước phát triển. Việc các trường đại học thuộc các bộ ngành khác nhau không chỉ tạo ra sự phân tán trong quản lý mà còn khiến việc liên kết giữa các trường gặp nhiều trở ngại.
Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang thực hiện cải cách hành chính và bộ máy, việc chuyển giao quản lý các trường đại học đa ngành về Bộ GDĐT được cho là hợp lý. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu sự chồng chéo trong quản lý mà còn giúp các cơ sở giáo dục đại học phát triển mạnh mẽ hơn, nâng cao chất lượng đào tạo.
Tiến sĩ Khuyến cũng nhấn mạnh rằng việc phân rõ quản lý nhà nước và quản lý trực tiếp sẽ giúp giảm tính cồng kềnh trong bộ máy và cải thiện hiệu quả quản lý. Khi các cơ sở giáo dục đại học được trao quyền tự chủ, Bộ GDĐT sẽ tập trung vào việc xây dựng chiến lược, chính sách và giám sát, trong khi các trường sẽ tự quản lý tài chính, nhân sự và hoạt động học thuật.
Tuy nhiên, việc chuyển giao này không hề đơn giản và cần có những giải pháp cụ thể để tránh gián đoạn trong hoạt động của các trường. Một trong những giải pháp quan trọng là sửa đổi Luật Giáo dục 2019 để phù hợp với yêu cầu quản lý thống nhất và phân cấp hợp lý giữa các cấp chính quyền. Thực hiện phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương và đẩy nhanh tiến trình trao quyền tự chủ cho các trường đủ điều kiện sẽ là yếu tố quyết định giúp hệ thống giáo dục đại học phát triển ổn định và bền vững.
Tóm lại, việc chuyển các cơ sở giáo dục đại học về Bộ GDĐT quản lý không chỉ giúp cải cách quản lý giáo dục mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của giáo dục đại học trong kỷ nguyên mới. Đây là cơ hội lịch sử để nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế đất nước.
Bùi Bình