79 năm Ngày Chiến thắng phát xít (9/5/1945 – 9/5/2024): Mốc son chói ngời trong lịch sử thế giới

TCGCVN - Ngày 9/5/1945, Đức quốc xã ký biên bản đầu hàng vô điều kiện quân đội Liên Xô và quân Đồng minh, đánh dấu Chiến tranh Thế giới thứ hai chấm dứt tại châu Âu. Ngày Chiến thắng 9/5 trở thành 1 mốc son sáng ngời trong lịch sử thế giới.

Kỷ niệm 79 Ngày Chiến thắng phát xít (9/5/1945-9/5/2024)

Ngày Chiến thắng Thế chiến II, được tổ chức ở Nga vào ngày 9 tháng 5, đã trở thành một ngày lễ đặc biệt. Cuộc chiến vừa là thử thách lớn nhất vừa là chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử hiện đại của nước Nga. 

Đạo luật đầu hàng vô điều kiện của Đế chế thứ ba Đức được Thống chế Wilhelm Keitel ký vào ngày 8 tháng 5 năm 1945, lúc 22:43 giờ Trung Âu. Ở Moscow, bây giờ đã là rạng sáng ngày 9 tháng 5. Ngay buổi sáng hôm đó, người Nga biết rằng cuộc chiến cướp đi sinh mạng của 27 triệu người Liên Xô cuối cùng đã kết thúc và kẻ thù đã đầu hàng.

Lễ kỷ niệm chiến thắng đầu tiên trong Thế chiến thứ hai - hay còn gọi là Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, như được biết đến ở Nga - đã diễn ra ngay ngày hôm đó. Các báo cáo của quân đội ngay lập tức bỏ giọng điệu chính thức và mô tả cách người dân Praha kéo quân đội ra khỏi xe bọc thép của họ để cùng nhau khiêu vũ và uống rượu. Ở các tỉnh, người dân đổ ra đường chúc mừng nhau. Quả thực, một số Đức Quốc xã cuồng tín vẫn tiếp tục kháng cự, châu Âu đầy rẫy mìn và các báo cáo cho biết có nhiều tổn thất trong suốt tháng Năm. Nhưng cuộc chiến lớn đã kết thúc và trong tiếng pháo hoa, mọi người trở về nhà.

Cuộc diễu hành Ngày V-Day ở Quảng trường Đỏ, ngày 24 tháng 6 năm 1945. Ảnh Sputnik

Ở Tây Ukraine và các nước vùng Baltic, các cuộc chiến chống lại những người theo chủ nghĩa dân tộc vẫn tiếp tục. Trong những năm đó, Lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng chỉ được tổ chức một lần, vào mùa hè năm 1945. Trong cảnh tượng hoành tráng này, các biểu ngữ Wehrmacht và SS thu giữ ở Đức đã được ném trước Điện Kremlin. Nhưng những năm sau đó, việc tổ chức lễ kỷ niệm trở nên khiêm tốn hơn. Hàng năm vào ngày 9 tháng 5 có bắn pháo hoa, nhưng từ năm 1947, đây là ngày làm việc bình thường (dù là ngày lễ) và các cựu chiến binh thường tổ chức lễ này với bạn bè.

Mọi chuyện đã thay đổi vào năm 1965. Vào thời điểm đó, 20 năm đã trôi qua kể từ khi chiến tranh kết thúc. Lãnh đạo mới của Liên Xô Leonid Brezhnev, bản thân là một cựu chiến binh Thế chiến II, đã quyết định một lần nữa lấy ngày 9 tháng 5 làm ngày nghỉ. Từ đó trở đi, các cuộc duyệt binh được tổ chức vào dịp kỷ niệm Ngày Chiến thắng, Đài tưởng niệm Mộ Chiến sĩ Vô danh được mở cửa bên bức tường Điện Kremlin, và truyền thống đặt vòng hoa tại đài tưởng niệm được hình thành. Tóm lại, ngày lễ có quy mô hoành tráng và trở nên khá long trọng sau khi nỗi đau của dân tộc đã phần nào nguôi ngoai.

Mỗi quốc gia đều có những ngày đáng nhớ của riêng mình. Ví dụ, ngày 4 tháng 7 gắn kết người Mỹ lại với nhau, nhưng đối với phần còn lại của thế giới, nó cũng giống như bao ngày khác. Đối với Trung Quốc, ngày 1 tháng 10 – Ngày thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa – là một trong những ngày chính trong lịch sử nước này.

Đối với nước Nga, ngày 9/5 là ngày đã ăn sâu vào lịch sử và văn hóa đất nước vĩnh viễn. Trong Thế chiến thứ hai, người dân nước ta, cùng với người dân các nước cộng hòa thuộc Liên Xô khác, đã sống sót sau một chiếc máy xay thịt kéo dài bốn năm. Họ không để mình bị tan vỡ mà đã đánh bại kẻ thù – và sau đó tiến hành xây dựng lại đất nước của mình từ đống đổ nát. Nga đã mất rất nhiều người trong Thế chiến thứ hai và chiến thắng đã đến với cái giá không thể tưởng tượng nổi. Nhưng đó là điều kiện vô điều kiện.

Đó là lý do tại sao đối với người Nga, ngày 9 tháng 5 không chỉ là ngày kỷ niệm chiến thắng quân sự mà còn là ngày kỷ niệm chiến thắng cái chết.

Trần Thắng